Hormony przysadki
Przysadka anatomicznie podzielona jest na 3 części (płaty) i każda z nich ma inna funkcję oraz wydziela inne hormony:
1) płat przedni produkuje: ACTH (hormon adrenokortykotropowy), GH (hormon wzrostu), TSH (hormon tyreotropowy), PRL (prolaktyna), LH (hormon luteotropowy), FSH (hormon folikulotropowy), endorfiny
2) płat tylny magazynuje hormony produkowane w wyższych pietrach mózgowia: wazopresynę i oksytocynę
3) część pośrednia wydziela MSH (hormon melanotropowy)
Funkcje hormonów tropowych (ogólnie):
a) ACTH - pobudza warstwy kory nadnerczy do produkcji kortyzolu, androgenów oraz aldosteronu
b) GH - wpływa na wzrastanie organizmu i przyrost masy mięśniowej oraz narządów wewnętrznych
c) TSH - pobudza tarczycę do produkcji hormonów T3 i T4
d) PRL - odpowiada za laktację, częściowo za libido oraz hamuje działanie innych hormonów
e) LH - u mężczyzn odpowiada za produkcję testosteronu w jądrach, a u kobiet za owulację oraz przekształcanie ciałka żółtego, produkcję progesteronu i estradiolu
f) FSH - u mężczyzn odpowiada za spermatogenezę, a u kobiet za wzrost i dojrzewanie komórki jajowej
g) wazopresyna - powoduje resorpcję wody (wchłanianie zwrotne) w kanalikach nerkowych zagęszczając mocz i "oszczędzając" wodę niezbędną do wszystkich procesów metabolicznych organizmu
h) oksytocyna - inicjuje akcję porodową, wpływa na laktację oraz obkurcza mięśniówkę macicy po porodzie hamując poporodowe krwawienie, wpływa na emocje i zachowanie u ssaków
Brak wydzielania w/w hormonów, ich ograniczone wydzielanie lub nadmiernewydzielanie prowadzą do bardzo poważnych zaburzeń funkcji organizmu, często kończące się zgonem. Część zaburzeń hormonalnych potrafimy leczyć przyczynowo, a część jedynie objawowo stabilizując pracę organizmu i zapewniając optymalne stężenia tych hormonów we krwi przy pomocy analogów hormonów (wyprodukowanych identycznych hormonów, jak nasze, endogenne) lub substancji aktywnych, które wpływają na ich stężenie. Często wykorzystujemy przy tym fizjologiczne mechanizmy działania hormonów, by nie ingerować w ich funkcje, nie zaburzać ich, ale naśladować procesy fizjologiczne.
Cechą charakterystyczną hormonów tzw. tropowych przysadki jest ich pulsacyjne wydzielanie w ciągu doby oraz cykliczne np. w cyklu miesięcznym kobiety. Zaburzenia rytmu dobowego wydzielania hormonów, jak również rytmu miesięcznego mogą dać określone skutki chorobowe i są dla nas ważnym elementem diagnostyki tych hormonów.